De 13 IJslandse Kerstmannen

Vanaf relatief jonge leeftijd krijgen IJslandse kinderen het verhaal te horen van Grýla, de reuzin die in de IJslandse bergen leeft. Ze is een vreselijk personage, beschreven als deels trol en deels dier en de moeder van 13 jongens (de Yule Lads). Grýla woont in de bergen met haar derde man, haar dertien kinderen en een zwarte kat. Elke kerst komen Grýla en haar zonen uit de bergen: Grýla op zoek naar stoute kinderen om in haar ketel te koken en de jongens op zoek naar onheil.

Ze kan alleen kinderen meenemen die zich misdragen, maar degenen die zich bekeren moeten worden vrijgelaten. De oude IJslandse folklore stelt dat elke IJslander een nieuw kledingstuk moet ontvangen/dragen voor Kerstmis omdat ze anders in levensgevaar verkeren. Een enorme zwarte kat sluipt door IJsland op kerstavond en eet iedereen op die deze eenvoudige regel niet volgt. Deze onaangename kat is bekend als de kerstkat (Jólakötturinn).

IJslandse kinderen plaatsen elke avond in de 13 dagen voor Kerstmis een schoen in het slaapkamerraam. Elke nacht bezoekt een Yule Lad het kind en laat snoep en kleine geschenken of rottende aardappelen achter, afhankelijk van hoe dat bepaalde kind zich de vorige dag heeft gedragen. Elke Yule Lad heeft een specifieke eigenaardigheid en zal zich daarom op een bepaalde manier gedragen.

Het kerstfeest wordt in familiekring gevierd. Over het hele land begint men met het diner om 18.00 uur ’s avonds; dit gaat gepaard met een aankondiging op de radio dat het nu 18.00 uur is en dat iedereen smakelijk eten wordt toegewenst. Het kerstmenu bestaat meestal uit een rijstepap met rozijnen en kaneel waarin een boon verstopt zit; degene die deze vindt krijgt een extra cadeau. Het hoofdgerecht bestaat uit een groot stuk vlees, ham of hangikjöt (gerookt schapenvlees) vergezeld met, naar IJslandse normen, veel groenten en gekarameliseerde aardappelen. De groentesalades zijn met veel mayonaise klaargemaakt en de fruitsla is vergezeld van slagroom.

Maak kennis met de 13 Yule Lads

Schaapshoksluiper of ook wel Stijfbeen/Stijfpoot
Arriveert 12 december. Hij vertrekt weer op 25 december.

Kloofsukkel/Ravijnrakker
Arriveert 13 december. Hij vertrekt weer op 26 december.

Kleintje/Lilliputter
Arriveert 14 december. Hij vertrekt weer op 27 december.

Lepellikker
Arriveert 15 december. Hij vertrekt weer op 28 december.

Pottenlikker/pannenlikker
Arriveert 16 december. Hij vertrekt weer op 29 december.

Kommenlikker
Arriveert 17 december. Hij vertrekt weer op 30 december.

Deurensmijter
Arriveert 18 december. Hij vertrekt weer op 31 december.

Skýr-schrokker/vreter
Arriveert 19 december. Hij vertrekt weer op 1 januari.

Worstensnaaier
Arriveert 20 december. Hij vertrekt weer op 2 januari.

Ramengluurder
Arriveert 21 december. Hij vertrekt weer op 3 januari.

Snuiver/Deursnuiver
Arriveert 22 december. Hij vertrekt weer op 4 januari.

Vleeshaak
Arriveert 23 december. Hij vertrekt weer op 5 januari.

Kaarsenbedelaar
Arriveert 24 december. Hij vertrekt weer op 6 januari.