Er zijn soms dingen die je beter niet kunt doen. Je kent het vast wel… Van die gebeurtenissen waarvan je achteraf denkt, ai dat was niet zo slim. ‘Oelig’ zou mijn moeder zeggen. Om je voor te bereiden op je reis naar IJsland heb ik een paar tips, in willekeurige volgorde, om niet zo ‘oelig’ uit de hoek te komen.
1. Spelen met de golven bij Reynisfjára
Deze staat, helaas, met stip op nummer 1. Het oeligste, of misschien wel gewoon domste wat je kunt doen op IJsland is risico’s nemen op het strand bij Reynisfjára in zuid IJsland. Dit prachtige, gitzwarte langgerekte strand is heel populair, en met recht! Maar deze plek moet niet onderschat worden.
Er is geen landmassa die de Atlantische Oceaan van Antarctica onderbreekt, en dit is de merken aan de zuidkust van IJsland. De golven die tijdens deze reis sterker en sterker worden, beuken letterlijk op de rotsen en het strand bij Reynisfjára. Het gevaarlijkste is dat je ze niet op tijd opmerkt. Door de zeebodem bij dit stukje kust komen ze plotseling het strand op, dit wordt ook wel 'de sneaker-golf' genoemd. Als je iets te dicht bij het water staat kun je zo meegesleurd worden.
Na verschillende tragedies in het gebied, waar levens zijn verloren, herbergt de plek nu tientallen waarschuwingsborden en afgesloten gebieden, die zowel bezoekers als de lokale bevolking beschermen. Vanwege de populariteit van Reynisfjara zullen er ook bijna altijd gidsen ter plaatse moeten zijn, zodat deze regels worden nageleefd.
Reynisfjara’s buitenaardse schoonheid kan volledig worden gewaardeerd met inachtneming van de veiligheidsrichtlijnen. Zelfs als een enkele stap voorbij een grens een iets betere foto oplevert, kan ik beloven dat het niet goed genoeg zal zijn om je leven en dat van anderen in gevaar te brengen.
2. Proberen een pinguïn of ijsbeer te spotten
Als je een pinguïn wilt spotten in IJsland ben je lang aan het zoeken. Deze bijzondere dieren leven namelijk op het zuidelijk halfgrond. IJsland heeft wel een zeer rijk vogelleven en als het op pinguïns aankomt ’the next best thing’: de papegaaiduiker! Ongeveer 60% van s’werelds populatie is op IJsland te vinden in de zomermaanden.
IJsberen daarentegen wonen wel op het noordelijk halfrond, maar IJsland is bij lange na niet koud genoeg. De ‘king of the arctic’ is te vinden in Canada, Spitsbergen of noord Groenland. Er zijn wel uitzonderlijke gevallen dat er een Groenlandse ijsbeer in IJsland terecht komt, meestal via een ijsschots die naar IJsland afdrijft. Het pijnlijke is, dat deze beren totaal uitgehongerd arriveren en daardoor extreem gevaarlijk worden (en ze zijn al gevaarlijk…). Zo’n ijsbeer is er niet één die je tegen wilt komen tijdens je reis. Hier wil je ze wel tegen komen!
3. Schrijven in het mos
IJsland heeft weinig bossen en hoewel het de thuisbasis is van de arctische flora, staat het er niet bekend om. De belangrijkste ‘vegetatie’ is het mos dat enorme delen van het landschap heeft gekoloniseerd, zoals veel van de oude lavavelden en de steile rotsen en bergen. Hoewel buitenstaanders het meestal spookachtig en ongebruikelijk vinden, beschouwen IJslanders het als mooi en kostbaar en zijn ze vastbesloten om ze te beschermen. De reden hiervoor is dat het ongelooflijk delicaat is en, indien beschadigd, tientallen jaren nodig heeft om te herstellen. Vergelijk het met koraalrif, eenmaal door de mens aangetast (opzettelijk of per ongeluk) is de ‘schade’ na jaren nog zichtbaar. Denk aan de sporen van de off-road chauffeur (ook een no-go, zie verderop in deze blog) of de kampeerder die lekker zacht wilde liggen.
Maar het meest onaangename dat reizigers naar IJsland vaak met het mos doen, is hun namen erin snijden. Dit is niets anders dan vandalisme en aantasting van het milieu. Initialen van reizigers uit de late 19e eeuw zijn nog steeds zichtbaar op heuvels buiten Reykjavík en, hoewel ze misschien niet beter hebben geweten, wordt van moderne bezoekers verwacht dat ze wél beter weten!
4. Off-road rijden
Het mos is niet het enige wat de IJslanders beschermen. De lavavelden, gletsjers en zwarte zandstranden zijn de inwoners van dit eiland dierbaar. Om deze reden is off-road rijden verboden in alle uithoeken van het land. Wil je een ruig landschap zien? Wil je kuilen, hobbels, oneven wegen, haast onbereden routes, rivieren doorkruisen en langs adembenemende vergezichten? Huur een stevige 4×4, zet koers naar de F-wegen en je zult zeker aan je trekken komen.
De ‘oeligen’ onder ons (hoewel dit woord misschien niet helemaal van toepassing is) die wel off-road rijden kunnen een flinke prent verwachten. Dit lijkt misschien uit verhouding, maar is een heel goed ontmoedigingsbeleid door de natuurminnende IJslanders. De boete die je kunt krijgen is maar liefst 500.000 (je leest het goed; vijfhonderdduizend) IJslandse Kronen. Dit komt neer op een kleine € 4.000, daarnaast is het mogelijk dat je wat ’tijd’ krijgt op het politiebureau en last but not least: een lezing die je nóóit zult vergeten.
5. Duty-free ‘pimpelen’
IJsland heeft bijzondere wetten als het aankomt op het aanschaffen van alcohol. Hoewel dit in menig (hotel)restaurant mogelijk is zoals je gewend bent, is het niet te koop in de supermarkten. IJsland heeft staatswinkels genaamd Vínbúðin en de tax-free shops op de luchthaven. De Vínbúdin winkels zijn beperkt geopend en niet ieder dorp heeft zo’n winkel. Enkel in de grotere steden zijn ze te vinden. Daarnaast wordt drank verkocht tegen hoge belastingen. Om dit een beetje te ontwijken is het slim op de luchthaven je flesje wijn of whisky aan te schaffen. Het is dan natuurlijk wel de bedoeling dat je dit netjes op je hotelkamer of in je huisje nuttigt, en niet in het restaurant.
6. Je verblijf beperken tot Reykjavik
De enige reiziger die het misschien niet zo naar zijn zin heeft in IJsland, is degene die de gehele 2-weekse reis in Reykjavik spendeerde. Begrijp me niet verkeerd, ik ben dol op Reykjavik, de stad heeft veel musea, gallerieën, culturele plekjes die de moeite waard zijn, parken, zwembaden en veel straatkunst. Maar een ieder die langer dan een weekend of midweek in IJsland is doet zichzelf zo’n enorme gunst door de hoofdstad te verlaten. Om IJsland ècht te leren kennen en waarderen is het haast noodzakelijk om de natuur in te gaan. Alleen de rit van de luchthaven naar de hoofdstad is al buitenaards mooi. Bedenk je eens wat er ná Reykjavik te ontdekken valt!
7. De ijsschotsen van Jökulsarlón beklimmen
Er zijn helaas veel foute voorbeelden, die voor de hele wereld te vinden zijn op social media. Denk aan videoclips van beroemde artiesten, waarin vrolijk geklommen wordt op ijsschotsen van welk gletsjermeer ook. Doe dit niet! De schotsen in deze meren zijn enorm glad, constant in beweging, breken af en draaien om hun as. Iedereen die op zo’n schots staat loopt direct het gevaar in het ijskoude water te vallen, en dat zijn nog je minste zorgen. Eenmaal in het water zorgt de ijskou voor een shock, gevolgd door een paniekreactie. En wat als je een schots óp je krijgt?
Doe ons en de IJslanders een plezier, geniet van deze prachtige ijsschotsen vanaf een boot, of simpelweg vanaf de kant. Op zowel het ijsbergenmeer Jökulsarlón als op Fjallsarlón kun je bijvoorbeeld een boottochtje maken.
8. De hooglanden bezoeken in een 2-WD
In de zomermaanden zijn de hooglandenroutes geopend. Wat veel mensen wel weten, maar sommigen toch niet: deze routes mógen alleen bereden worden met een hoge 4-WD auto. Een normale personenwagen is ideaal voor de ringweg, in de wintermaanden uitgerust met 4-WD, maar in de zomer (van mei t/m september) ook met een 2-WD. De prachtige higlights van, bijvoorbeeld de Golden Circle, zijn gewoon te bezoeken met een personenwagen. IJs, kuilen, sneeuwbanken, los grind, rotswatervallen, rivieren en steile hellingen zijn niet veilig te berijden in een normale auto.
Bedenk je ook dat je met je huurauto niet verzekerd bent voor schades, veroorzaakt op dergelijke routes, wanneer je een 2-WD huurt. En zeg nou zelf, zou jij met je éigen autootje zulke routes willen (proberen te) trotseren? Ik niet…
Benieuwd welke keuze je hebt wat betreft huurauto's? Bekijk deze blog eens: Auto huren op IJsland
9. Een paraplu meenemen naar IJsland
Deze kan je gemakkelijk vergeven worden, aangezien je waarschijnlijk gehoord hebt dat het IJslandse weer vooral erg nat is, dus je hebt geen zin in een stortbui die je dagje uit bederft. Het vervelende is echter dat de regen niet het enige probleem is waarmee je te maken krijgt als het weer overgaat in buien. De meest beruchte weersomstandigheid van IJsland is in feite de wind. Het waait onvoorspelbaar en zeer onregelmatig. Het komt vanuit alle hoeken en waar je verwacht dat regen netjes naar beneden valt, kan de wind ervoor zorgen dat de regen in alle hoekjes en gaatjes naar binnen waait. Een paraplu zal daarom waarschijnlijk niet alleen uit je hand worden getrokken door een windvlaag, maar zal nooit je hele lichaam in één keer kunnen beschermen tegen de neerslag.
Zoals het gezegde luidt: ‘er bestaat niet zoiets als slecht weer in IJsland; enkel slechte kleren ‘.
Dat wil niet zeggen dat je jouw reis door slecht weer moet laten bederven. Door gewoon de juiste uitrusting mee te nemen, ongeacht het seizoen, kun je erop uit trekken in de regen of in de zon. Water- en winddichte buitenlagen, wollen truien, thermisch ondergoed, hoeden, handschoenen en stevige wandelschoenen zijn voldoende om je te beschermen tegen de meeste omstandigheden in het land van ijs en vuur. In deze blog lees je meer over de benodigdheden voor een vakantie naar IJsland.
10. Geen zwemkleding meenemen en/of niet zwemmen
Het is zo koud buiten… ik ga niet zwemmen! Zonde, want (bijna) alle zwembaden in IJsland zijn verwarmd, de overgrote meerderheid geothermisch. Veel steden van betekenis, en zelfs dorpen die anders minder aantrekkelijk zijn, hebben zwembaden. De overgrote meerderheid heeft ook bubbelbaden, velen hebben sauna’s en stoombaden en sommige hebben zelfs helende mineralen in hun water. De Blue Lagoon, Secret Lagoon, Mývatn Nature Baths en Fontana Spa, zijn groot, populair en bekend, terwijl andere, zoals de Infinity Pool in Hofsós en de Lýsuhólslaug Pool op het Snæfellsnes-schiereiland, meer afgelegen en geheimzinnig. Allen zijn echter een bezoek waard. Ik zou zeggen, ga eens op zoek naar jouw favoriet via onze kaart!
Met zoveel warmwaterbronnen en dus een schat aan natuurlijk warm water, is het geen wonder dat de nationale wintertraditie van opwarmen in het zwembad nog steeds bloeit. De ervaring is uniek en klassiek Scandinavisch, dus niet iets dat je mag missen als je wilt proeven van de authentieke IJslandse cultuur.
Tot slot nog een paar tips cadeau
Een nachtje in een ijshotel boeken
Dit is onmogelijk, want IJsland heeft geen ijshotels. Het is simpelweg niet het gehele jaar door koud genoeg, waardoor je te snel smeltgevaar hebt. Een heel mooi alternatief om alsnog het ijs te ervaren, zijn de (natuurlijke ijsgrotten) in IJsland. Denk aan de door mensen aangelegde ijstunnel Into the Glacier of de natuurlijke unieke ijsgrotten Katla Icecave en Icecave Vatnajökull.
Blind van je GPS uitgaan
IJslanders zijn niet zo origineel en veel plaatsnamen worden hergebruikt. Daarnaast kan je snel typefoutjes maken door de lastige spelling. zo heet de bekendste winkelstraat in Reykjavik Laugavegur, en een straat in (bijna) het uiterste noorden van IJsland Laugarvegur. Het scheelt slechts een ‘erretje’, maar ook een ritje van meer dan 5 uur.... Kijk dus altijd goed wat je invoert en wat de GPS er uiteindelijk van maakt!
Flessen water kopen
Er is niets zo lekker als het IJslandse water… Het aanschaffen wordt niet alleen ontmoedigd in IJsland vanwege de enorme impact op het milieu, het wordt ontmoedigd omdat het helemaal niet nodig is. 11% van het IJslandse oppervlak is bedekt met gletsjers, terwijl een groot deel van het smeltwater van deze gletsjers in het poreuze lavasteen dat het land bedekt, zinkt en filtert. Dit komt naar voren in duizenden zuivere waterbronnen, verspreid over het hele land. Er wordt zelfs gezegd dat IJsland het beste kraanwater ter wereld heeft. Fill up that (reusable) bottle!