030 - 230 80 10
Zoeken
Heb jij de schitterende beelden al gezien?
Vorig jaar was er al een vulkaanuitbarsting in de Fagradalsfjall, in de Geldingadalir vallei (op het Reykjanes schiereiland). Na de vele aardbevingen eind juli en begin augustus was een nieuwe uitbarsting dan zeker niet onverwacht. Op 3 augustus rond 13:30 uur lokale tijd was het dan zo ver, de bodem scheurde open en een nieuwe vulkaanuitbarsting in Meradalir was begonnen.
De uitbarsting wordt snel opgemerkt en terwijl de luchthaven bijvoorbeeld inventariseert wat de risico’s zijn wordt het vliegverkeer een paarminuten stilgelegd. De uitbarsting van de spleetvulkaan is net als vorig jaar veer vooral mooi en niet echt gevaarlijk voor de omeving waardoor het vliegverkeer na enkele minuten weer ongehinderd kon doorgaan.
Een vulkaanuitbarsting is een bijzonder fenomeen wat je niet dagelijks meemaakt, ook (of zelfs?) niet op een bestemming als IJsland. Een vulkaanuitbarsting trekt daarom ook altijd veel bekijks en aandacht. Er worden vaak speciale sightseeing vluchten naar de vulkaan en het lavaveld gemaakt. Door deze vluchten kom je makkelijk en veilig bij de vulkaanuitbarsting en heb je een fantastisch uitzicht! Bij een dergelijke sightseeing vlucht wordt er echter niet geland, dus wil de echt voeten op de grond dan is de enige optie zelf lopen.
Meradalir
De locatie van deze vulkaanuitbarsting, in de vallei Meradalir, is net als vorig jaar redelijk geïsoleerd. Hij ligt vanaf de weg gezien zelfs achter de uitbarsting van vorig jaar in Geldingardalir. Hierdoor levert deze kleine uitbarsting geen gevaar op voor de omgeving, ook niet terwijl de huidige uitbarsting 2-4x meer lava priduceert dan de uitbarsting van vorig jaar. De dichtstbijzijnde weg, op enkele kilometers, is voorlopig ook niet in de gevarenzone.
Het gaat bij deze uitbarsting om een effusieve uitbarsting van een spleetvulkaan, waarbij lava gestaag maar rustig naar buiten stroomt, uit een spleetzone die wordt geschat op 400m. Er is dus geen sprake van een typische vulkanische berg. Sinds de uitbarsting is beginnen zijn er op meerdere plaatsen nieuwe locaties ontstaan vanuit waar lava naar buiten stroomt. Vorig jaar is de vulkaan over een periode van een half jaar doorgegegaan, af en toe onderbroken door een paar dagen zonder actieve, zichtbare lavastroom. De Meradalir lijkt echter na een dag of 18 al weer gestopt te zijn.
Omdat de vulkaanuitbarsting vanaf de weg achter de uitbarsting van vorig jaar ligt is de wandeling langer. Vanaf het parkeerterrein (let op, hier geldt betaald parkeren) is het ca. 7 kilometer lopen over zeer ruig terrein en 14km op retourbasis. Je moet dus al snel 5 uur rekenen, zonder de tijd bij de vulkaan. De wandeling wordt afgeraden voor ongeoefende wandelaars. Kinderen onder de 12 jaar mogen de wandeling niet maken, omdat dit te veeleisend is en omdat zij gevoeliger zijn voor de gassen die een vulkaan uitstoot. Als je zelf de wandeling wilt maken adviseren we vooraf goed de waarschuwingen en weersvoorspellingen te lezen zodat je weet waar je aan begint en je uiteraard voor te bereiden door voldoende eten, drinken en duitrusting mee te nemen. De wandeling is niet de makkelijkste, maar wel gemarkeerd en neemt je mee langs de lavavelden van vorig jaar naar de huidige uitbarsting met zicht op de lava terwijl deze ui de aarde stroomt.
Door deze populariteit wordt er zelfs een dagelijkse bustocht vanuit Reykjavik aangeboden of kun je een begeleide wandelexcursie maken zodat ook reizigers zonder eigen auto devulkaan vanuit Reykjavik kunnen bezoeken (nadat de vulkaan gestopt is, is deze tour gewijizgd om meerdere bezienswaardigheden te combineren met het lavaveld). Ook bij deze tour moet je naar de vulkaan wandelen, dus ook hiervoor geldt dat deze niet voor iedereen is. Vanwege de wandelafstand zijn ook helikoptertours populair. Bij de helikopertour vlieg je vanaf Reykjavik naar de vulkaanuitbarsting. Hier vlieg je ca. 10 minuten rond (geen landing) voordat je weer terugkeert naar Reykjavik. De totale vliegtijd is ca. 35-40 minuten en geeft je een schitterende perspectief boven de vulkaan maar net als bij alle natuurverschijnselen is zicht op een actieve lavastroom niet gegarandeerd.
En omdat het voor lang niet iedereen is weggelegd om ter plaatse te komen kijken, heeft de lokale nieuwszenders RUV en MBL een webcam op een nabijgelegen top geplaatst en met het ontstaan van nieuwe uitbastingslocaties zijn er ook nieuwe webcams geplaats zodat je via het internet ook kunt meekijken. Al zijn zij lang niet meer de enige, want ook de andere webcams beschikbaar. Hoe fantastisch!
De naam van de uitbarsting
De vulkaanuitbarsting vind plaats in de Meradalir vallei, in het grotere gebied Fagradalsfjall. Om een duidelijk onderscheid te kunnen maken met de uitbarsting van vorig jaar waar afwisselend Geldingadalir en Fagradalsfjall voor werd gebruikt wordt er nu vooral gesproken over Meradalir. Het lavaveld wordt voorlopig dus alleen nog maar aangeduid met een locatie en heeft nog geen mooie eigen naam gekregen.
Vulkanisme op het Reykjanes schiereiland
Op het Reykjanes schiereiland liggen verschillende vulkanische systemen, de laatste uitbarsting vond plaats in het jaar 1240, iets verder naar het westen. Het was tot de uitbarsting van 2021 zo’n 900 jaar geleden dat het ‘Krýsuvik vulkanische systeem’ voor het laatst uitbarstte, dat is hetzelfde systeem als waar deze huidige uitbarsting in plaatsvindt. Er is een viertal vulkanische systemen die zuidwest/noordoost over het schiereiland lopen en in verschillende historische periodes actief zijn geweest.
Onverwacht is de uitbarsting niet. IJsland kent sowieso regelmatig vulkanische uitbarstingen door zijn locatie tussen de Eurazische en Noord Amerikaanse tektonische plaat. In de afgelopen maanden zijn er duizenden kleine aardbevingen in de omgeving waargenomen en was de kans op een uitbarsting groot. Maar wanneer een uitbarsting precies zal komen blijft niet te voorspellen. Vaak zijn uitbarstingen op het Reykjanes schiereiland verbonden aan een periode van regelmatige uitbarstingen. De uitbarsting in 2021 was de eerste in eeuwen, maar de komende jaren of zelfs decennia zouden er nog vele kunnen volgen.
Vulkaanuitbarstingen kunnen kort zijn, of maanden duren. De uitbarsting van de Bárdarbunga vulkaan van augustus 2014 t/m februari 2015 in het binnenland van IJsland was door de geïsoleerde ligging in de binnenlanden lastiger te bereiken. Maar door de lange duur hebben vele geïnteresseerden schitterende vluchten naar het gebied kunnen maken.
Voor de vorige uitbarsting is op 18 december 2021, 3 maanden nadat de laatste (zichtbare) lava uit de krater is gestroomd officieel als geëindigd geregistreerd. Deze uitbarsting was begonnen op 19 maart 2021 en is de hele zomer te bezoeken geweest.
Wist je dat?
IJsland is een van de meest vulkanisch actieve plaatsen ter wereld: IJsland heeft ongeveer 150-200 actieve of slapende vulkanen. Het precieze aantal is lastig vast te stellen omdat meerdere vulkanen tot een systeem kunnen worden gerekend.
Sinds het jaar 1500 wordt meer dan 1/3 van ’s werelds nieuwe lava in IJsland gevonden: De grootste uitbarsting van de afgelopen 250 jaar was de Bardarbunga die in 6 maanden tijd meer dan 85km2 aan lava heeft geproduceerd.
99% van IJslands oppervlakte bestaat uit vulkanisch gesteente: IJsland is zo jong dat de oudste gesteentes ‘pas’ 20 miljoen jaar oud zijn.
In IJsland komen alle typen vulkanen voor: Naast de huidige uitbarsting van een spleetvulkaan is de Eyjafjallajökull (inderdaad, dat is ‘die ene’ van de aswolk uit 2010) een mooi voorbeeld van een schildvulkaan. De Hekla is een stratovulkaan, en Krafla is een mooi voorbeeld van een caldera vulkaan.
Fagradalsfjall, weer zo’n onuitspreekbare naam: Menig verslaggever is bij eerdere vulkaanuitbarstingen in IJsland gestruikeld over de moeilijk uitspreekbare namen. Dit keer valt het mee: Fagradalsfjall spreek je ongeveer uit als faa-graa-dals-fjattel. Het betekent letterlijk: Berg in de mooie vallei: fagur (mooi, uniek), dalur (vallei), fjall (berg). Meradalir is ook vrij makkelijk: Me-raa-da-lir. Het betekend merrie dalen
Deel deze blog
Gerelateerde reizen
Vakantiewoning Zuid-IJsland
5 dagen - Complete reis inclusief vlucht, huurauto en verblijf in een comfortabele vakantiewoning met hotpot. Ideale locatie voor leuke uitstapjes in het Golden Circle gebied. Lees verder ›
IJsland in een Notendop
8 dagen - Deze autoreis laat je uitgebreid kennismaken met West- en Zuid-IJsland. Je verblijft in iedere plaats 2 nachten en eindigt met een overnachting in Reykjavik of Keflavik. Lees verder ›
