030 - 230 80 10
Zoeken
De eidereend is een eendensoort die je het hele jaar door op IJsland kunt vinden. Lees in deze blog meer over deze bijzondere eend en het gebruik van eidereenden dons.
De eidereend is de enige eendensoort in IJsland die het hele jaar door afhankelijk is van de zee. Ze nestelen soms ook langs rivieren en meren in het binnenland, in losse kolonies in beschermde gebieden, vaak met andere vogels zoals noordse sterns. Een nest bestaat meestal uit 4 tot 6 eieren die in 28 dagen worden uitgebroed. Het vrouwtje doet het broeden alleen en blijft op het nest zitten. Ook als je dichtbij komt blijft ze gewoon zitten en laat zich zelfs aanraken.
Zodra de kuikens uit het ei komen, worden ze door de moeder gelijk naar zee gebracht, waar ze veiliger zijn tegen jagers en meeuwen. Het tripje naar zee is niet zonder risico’s: de moeder kan maar een beperkt aantal kuikens verdedigen.
Het woord eider is verwant met het IJslandse woord æðarfugl, dat donsvogel betekent. Ook de wetenschappelijke naam Somateria mollissima duidt op het dons. Het betekent zoveel als: vogel met zeer zacht, wol lichaam.
Tijdens het broeden plukken vrouwelijke eidereenden dons van hun borst en gebruiken het om het nest te isoleren. IJslandse boeren oogsten dit voor het vullen van kussens en dekbedden. Veel boeren in kustgebieden hebben hun land gunstig gemaakt voor eiders door ze onderdak te bieden voor de nesten en roofdieren te weren. Waar de boeren goed voor hun eider-kolonies hebben gezorgd, worden de vrouwtjes behoorlijk tam en verlaten ze hun nest niet wanneer de boer komt om de dons te oogsten.
Waar kun je ze vinden?
Eidereenden komen veel voor in de kustgebieden van de baai van Skjáfandi. De grootste broedkolonies liggen langs de rivier Laxá, de Héðinshöfði-kaap en het eiland Flatey. Je ziet ze vooral langs rotsige oevers en op kokkel- en mosselbanken. Eidereenden op IJsland eten voornamelijk blauwe mosselen, andere schelpdieren en kreeftachtigen. Dit voedsel wordt in zijn geheel verorberd en pas in de maag gekraakt. Tot op zekere hoogte eten ze ook zeewieren. Vrouwtjes met jongen vormen op deze oevers vaak grotere groepen, van soms tot wel honderd vogels, om een betere bescherming tegen roofdieren te bieden.
Een volwassen eidereend is ca. 60 cm groot, dat is groter dan een wilde eend in Nederland. Het is een snelle vlieger die in een horizontale vlucht 113 km per uur haalt. Eidereenden zijn zowel trekvogels als vaste bewoners van IJsland. Op IJsland verblijven in de winter de eidereenden die uit Groenland en Spitsbergen komen.
Als je in de winter op IJsland eiders ziet, kijk dan of je de koningseider tussen de gewone eiders kan ontdekken. De vrouwtjes zijn bijna niet te onderscheiden van de gewone eidereend. De mannelijke koningseider is wel goed te herkennen. Hij heeft een rode snavel en een oranje afgeschermd voorhoofd dat voornamelijk blauwgrijs aan de bovenkant en terug naar de nek is.
Jonge eidereenden
Wanneer mannelijke jongen opgroeien zijn het eerst donkerbruine eenden. Over een periode van twee jaar hebben ze een aantal afwisselende fasen. Pas in het voorjaar van het derde jaar krijgen ze het volledige volwassen verenkleed, gekenmerkt door een geheel witte rug. Vogels met bruine vlekken op hun rug en in hun gezichten zijn nog niet volledig volwassen.
Hybriden (het resultaat van seksuele voortplanting van twee verschillende types planten of dieren) worden ook regelmatig gezien in IJsland. Het lijkt erop dat de mannelijke eidereenden paren met gewone eidereend wijfjes, terwijl vrouwelijke koningeider in de zomer niet veel op IJsland gezien worden.
Eiderdons dekbed: extreem licht en warm
Het meest exclusieve dekbed is een dekbed met het dons van eidereenden. Het IJslandse eiderdons wordt nog steeds op traditionele wijze verkregen en is zeer exclusief door de beperkte hoeveelheid maar ook door eigenschappen die onvergelijkbaar zijn met andere dekbedden.
Het dons van de eidereend is vederlicht waardoor het nauwelijks voelt alsof er iets op je lichaam ligt. Hoe licht? Een aantal van 1.000 eiderdonsjes wegen maar net 1 gram! Daarnaast heeft eiderdons van nature een hoge isolatiewaarde. De donsjes blijven van zichzelf goed aan elkaar gesloten, zodat het dons direct een behaaglijke warmte kan afgeven zonder zwaar aan te voelen.
De exclusiviteit is te danken aan de traditionele manier van verzamelen dat alleen door gecertificeerde boeren gebeurd. Eidereenden worden beschermd in veilige en rustige natuurgebieden in IJsland. Door haar eigen dons te plukken beschermen de vrouwtjes zichzelf en haar nest tegen de kou. Het dons wordt door de gecertificeerde boeren handmatig verzameld, gereinigd en gedesinfecteerd.
Zelf dons zien en voelen
Lodmanudarfjordur is de verlaten fjord waar het eiderdons handmatig geplukt wordt. Dit is op ca. 1 uur rijden vanaf Borgarfjordur Eystri. we raden je aan om naar Borgarfjördur Eystri af te reizen, gelegen in het oosten van IJsland, om de producten van Icelandic Down zelf te zien en te voelen. Het is geen winkel met vaste openingstijden dus als je van plan bent langs te gaan is het advies om even te bellen naar 00354 892-3342 tussen 09:00 en 18:00 uur. Of een e-mail te sturen naar: [email protected] om een afspraak te maken om langs te gaan. Het adres is: Leikskolinn,720 Borgarfjordur Eystri.
In Reykjavik is een tweede vestiging van Icelandic Down in het Iceland Ocean Cluster House. Hier zijn veel start-ups te vinden én dus ook een vestiging van dit bedrijf, waar je de fantastische eiderdons producten kan zien. Het adres is: Grandagarður 16, 101 Reykjavík.
Wist je dat?
Eiderdons al honderden jaren wordt gebruikt? In het verleden met name door Royalty en extreem rijke mensen.
Op de Titanic, die zonk in 1912, waren 800 eiderdons dekbedden aan boord.
Er worden per jaar 2 keer zoveel eiderdons dekbedden dan Ferrari’s gemaakt.
Ongeveer 75% van de wereldwijde productie komt uit IJsland.
De eenden ondervinden geen hinder van het oogsten van het dons. Eigenlijk kun je zeggen dat ze door de boeren worden beschermd.
IJslands eiderdons is diervriendelijk en milieuvriendelijk.
Deel deze blog
Gerelateerde reizen
Weekje Oost
8 dagen - Tijdens deze 8-daagse reis per 4-WD laten we je kennismaken met het meer onbekende deel van Oost-IJsland. Een reis vól met vogels, wandelen, hotpots en wildernis! Lees verder ›
IJsland Rond
15 dagen - De IJsland Rond autoreis is onze bestseller sinds jaar en dag. Tijdens deze autoreis bezoek je de hoogtepunten rond de ringweg van IJsland in een relatief rustig tempo. Lees verder ›
IJsland Compleet
21 dagen - De IJsland compleet autoreis van 21 dagen is de super complete autoreis dankzij de toevoeging van de Westfjorden aan het rondje rondom de ringweg. Lees verder ›
