De moderne IJslander lijkt in geen manier op de traditionele Vikingen waar het allemaal mee begon. Maar… de banden met oude tradities en bijgeloof zijn sterk! En er zijn een aantal dingen die in IJsland normaal lijken, maar er vreemd uitzien voor een buitenstaander. Dus om je voor te bereiden op je reis naar IJsland hebben we een lijst met IJslandse gewoonten, tradities en bijgeloven.

Ik ben benieuwd welke traditie jij zou willen meemaken…!

Thorrablot… een bijzondere traditie

Er worden op IJsland veel tradities in ere gehouden, vooral als het om eten gaat. De meest prominente hiervan is de Thorrablot. De oude Noorse maand Thorri wordt in januari – februari door heel IJsland gevierd. Wanneer families, of zelfs hele dorpen, samenkomen en traditioneel bereide gerechten eten. Denk hierbij aan gekookte schaapskop, ramtestikels en gefermenteerde haai.

Het is ook wel één van de meest opmerkelijke en misschien wel smerigste tradities op IJsland…

Gelukkig zijn de bewaarmethoden in IJsland verbeterd en hoeven ze eten niet langer te fermenteren om het goed te houden. Thorrablot is puntje bij paaltje een mooie manier om vrienden en familie te zien en een eerbetoon te brengen aan de oude manieren en voorouders.

Thorrablot food – Wake Up Reykjavik

Op naar iets lekkers… Bun Day / Bolludagur

In maart heb je drie speciale dagen. Bolludagur (Bun Day), Sprengidagur (Vastenavond) en Oskudagur (Aswoensdag). Bolludagur is officieel dé nationale dag van verwennerij, waar IJslanders een overmaat van gebakjes gevuld met jam en room verslinden. Op ‘Bun Day’ maken kinderen traditionele stokken, die ze vervolgens gebruiken om hun ouders op de billen te slaan voor het geven van de romige gebakjes. Ieder kind blijft daarbij roepen ‘bolla, bolla, bolla’. Ze krijgen per klap op de bips één gebakje. Je kunt je de grote hoeveelheid pijnlijke, volwassen billen dus wel voorstellen! In 2019 viel de dag op 4 maart.

‘Bollu’ – IcelandMag – Foto: Anton Brink

Eat Till You Burst-Day

Een meer letterlijke vertaling van Vastenavond zou Eat-Till-You-Burst-Day zijn. Op deze dag worden grote hoeveelheden gezouten vlees en soep met linzen en groenten gegeten. Het heeft wel wat weg van onze Erwtensoep. In het IJslands heet dit “saltkjöt og baunir”. Het staat natuurlijk in schril contrast met alle zoetigheid van de dag ervoor. In IJsland zijn ze tegenwoordig niet zo streng meer met het vasten. De traditie om je op Vastenavond ‘vol te laden’ met eten blijft wél in stand gehouden! In 2019 viel de dag op 5 maart.

Saltkjöt og baunir – Inspired by Iceland

IJslandse Halloween, maar dan anders

Aswoensdag lijkt vervolgens een beetje op het IJslandse Halloween. Kinderen verkleden zich in kostuums en gaan naar winkels om te zingen voor snoep. De originele IJslandse traditie rond deze dag is enigszins grillig en romantisch tegelijk. Jonge vrouwen probeerden kleine zakjes gevuld met as op de rug van een jongen te spijkeren.  De jongen, waar ze heimelijk verliefd op was, mocht niets merken! Jonge mannen probeerden hetzelfde te doen bij de dames die zij leuk vinden, maar dan met zakjes gevuld met steentjes. In 2019 viel de dag op 6 maart.

Klein meisje verkleed als cabincrew van Icelandair – Foto: Thelma Smára. Bron: Twitter Icelandair

Rettír – Sheep round-up

Elke schapenboer die je tegenkomt in september is gespannen. In deze periode vindt het verzamelen van de schapen plaats. IJslandse schapen lopen in de zomermaanden vrij rond. Ze weten natuurlijk niet wanneer ze weer terug moeten komen om naar een warmer ‘oord’ (lees: de schuur) te gaan. Het zijn immers geen migrerende vogels… Dus moeten ze gehaald worden, en dat is de round-up! Gelukkig voor de boer zijn schapen echte gewoontedieren en weet de boer wel waar hij zijn schapen kan vinden.

Als alle schapen binnen zijn begint het sorteren. De schapen worden verzameld in speciaal daarvoor gemaakte “kooien”. Het is een heel gebeuren waarbij iedereen elkaar aanmoedigt om de juiste schapen te verzamelen. ’s Avonds is er een bal, een dergelijk evenement is niet compleet zonder feest. Althans… niet in IJsland!

Overview van de Rettir – Photo by Ross Weinberg

Bijgeloven die je nog niet kent…

Housewarming? Zorg voor brood en zout

Bijgeloof komt veel voor in IJsland. Zo veel zelfs dat het gedrag wat gepaard gaat met het bijgeloof, is overgegaan in traditie. Wanneer je een nieuw huis betreedt, moet je eerst brood en zout meenemen, zodat het nieuwe huis nooit gebrek aan voedsel zal hebben. Maar laat niemand je proberen en je een mes geven! Messen moeten altijd worden gekocht, ook al is het maar voor 1 Krona, anders zou het je relatie met de gever kunnen schaden en pech brengen.

Even afkloppen…

Het gezegde ‘even afkloppen’ kennen we allemaal. Om ervoor te zorgen dat hetgeen je net uitspreekt niet ècht gebeurt! Maar wist je dat je in IJsland ook de nummers 7-9-13 hardop moet zeggen? Deze nummers worden geacht een speciale kracht te hebben, en door ze te zeggen, ben je dubbel beschermd tegen de veranderlijke gemoedstoestanden van het lot…

Romantisch gevaar

Als iemand je een Opal snoepje aanbiedt (trouwens: IJslandse drop is héérlijk, dit is een onbetwist feit) zorg ervoor dat je twee stukjes neemt, tenzij je voor de rest van je leven single wilt zijn. En wanneer je je glas optilt om met je tafelgenoten te toosten, kun je ze beter in de ogen kijken of je liefdesleven zal eronder lijden. Met al deze romantische gevaren is het geen wonder dat er slechts 350.000 IJslanders in IJsland zijn!

Thanks for last time

IJslanders zijn erg vriendelijk en hoffelijk. Het is gebruikelijk mensen te bedanken voor het diner of een gunst die ze voor je hebben gedaan. Maar wist je dat IJslanders elkaar ook bedanken voor tijd die ze samen doorbrengen, vooral als het voor een speciale gelegenheid was? Dus als je iemand tegenkomt die je onlangs op een bruiloft of op een verjaardagsfeest zag, zeg hem dan alsjeblieft “thanks for last time”.

So… how do you like Iceland?

Tot slot, IJslanders zijn altijd erg benieuwd wat je van hun mooie land vindt en de uitdrukking “How do you like Iceland?” Sterker nog, het zal waarschijnlijk het eerste zijn dat je hoort als je uit het vliegtuig stapt.. Ja inderdaad – net na aankomst! Tegenwoordig is het een beetje een ‘national joke’ geworden. Omdat het altijd en overal gevraagd werd ging men er vanuit dat de IJslanders wel erg graag wilden horen hoe mooi hun land is, en hoe vriendelijk de bewoners zijn…

But seriously, how do you like Iceland? 

Deel deze blog

Uw PDF wordt gegenereerd, een moment geduld aub...