Bezoekadres

Koninginnelaan 16A
3762 DE Soest

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag: 09.00 - 17.00 uur
Zaterdag: op afspraak (alleen dec t/m mrt)

Bezoek alleen mogelijk op afspraak

De 10 meest voorkomende misvattingen over de noordpool

Door: Shanne Bax

Met een oppervlakte van meer dan 14,5 miljoen vierkante kilometer, omvat het noordpoolgebied acht landen: Canada, Finland, Groenland (Denemarken), IJsland, Noorwegen, Rusland, Zweden en de Verenigde Staten. Maar ondanks zijn indrukwekkende omvang wordt het noordpoolgebied vaak besmeurd met enkele ongegronde mythen, onnauwkeurigheden en misvattingen.

Om het recht te zetten, heb ik met behulp van Oceanwide Expeditions, de 10 van de meest voorkomende Arctische misvattingen verzameld en gecorrigeerd. Ik hoop dat deze blog bewijst dat de realiteit van het hoge noorden veel fascinerender is dan je tot nu toe denkt…

Expeditiecruise in Spitsbergen

1-Het vriest er altijd

Een van de meest voorkomende misvattingen over het noordpoolgebied is dat het daar altijd ijskoud is. Terwijl de arctische winters zeker langer zijn dan in gebieden die dichter bij de evenaar liggen, kunnen de arctische temperaturen in de zomer gemiddeld oplopen tot 10° C. Sóms kunnen arctische temperaturen boven het vaste land (in tegenstelling tot in de ijsgebieden) oplopen tot 30° C.

Bij Eqi in Groenland, zónder jas.

2-Er is niets anders dan onbewoonde woestenij in het noordpoolgebied

Er zijn zeker grote stukken van het noordpoolgebied met nauwelijks een mens in zicht, en uitgestrekte stukken Arctisch ‘land’ houdt eigenlijk in dat het ijs is, dat in de zomer de neiging heeft te smelten. Dit maakt het gemakkelijk te begrijpen waarom het noordpoolgebied zo dunbevolkt is maar ook dat het de misvatting heeft dat het onvruchtbaar zou zijn.

Dat gezegd hebbende, is het noordpoolgebied tot echt de thuisbasis van ongeveer 4 miljoen mensen. En in tegenstelling tot Antarctica op het zuidelijk halfrond, heeft het noordpoolgebied inheemse populaties zoals de Saami, Chukchi en verschillende Inuit-volkeren doen ontstaan.

Ilulissat in de Groenland midden in juli

3-Het is er altijd donker

In tegenstelling tot deze Arctische misvatting, is het noordpoolgebied ‘het land van de middernachtzon’ tijdens de zomers, wanneer er de hele dag licht aan de hemel is. Maar wat gebeurt er in de winter? De daglichturen zijn zeker korter van half november tot half januari in het noordpoolgebied. En in de middaguren is er sprake van indirect zonlicht.

Om dit even te verhelderen is het wel zo dat het in Spitsbergen überhaupt niet licht wordt van november tot februari. Of je hier dan een vakantie door wilt brengen is discutabel. Heb je graag een béétje daglicht? Kies dan voor oktober of maart!

Walvissen spotten met de midzomernachtzon

4-Door klimaatverandering is reizen naar de noordpool makkelijker

In feite blijkt het tegendeel waar te zijn – althans wat betreft het reizen op het vasteland van de noordpool. Veel landreizen in het noordpoolgebied zijn gebaseerd op ‘ijswegen’ en daarmee wordt bedoelt precies wat ermee gezegd wordt: snelwegen over bevroren grond. Naarmate het ijs dunner wordt of helemaal verdwijnt, verdwijnen die rijbanen ook en nemen ze toegang voor voertuigen.

Dit is met name in delen van de noordpool buiten Groenland en Spitsbergen (onze bestemmingen) om en zal daarom niet hetzelfde effect hebben op deze mooie plekjes.

Waar ik het dan weer roerend mee eens bent: Je kunt het beste een expeditiecruise maken. Je krijgt niet alleen het beste van zowel land als zee, maar deskundige expeditiegidsen vergroten je kansen op het zien van dieren zoals ijsberen, walrussen, rendieren, poolvossen en een breed scala aan walvissen, zeehonden en zeevogels. Uit eigen ervaring kan ik zeggen dat dit iets is wat mij voor altijd bij blijft!

In de baai bij Ilulissat Groenland

5-Het noorderlicht zie je áltijd

Dit is een bijzonder ongelukkige mythe, omdat het tot veel teleurgestelde reizigers kan leiden. Hoewel het fenomeen dat de aurora borealis creëert (zonnestralen die in wisselwerking staan met de beschermende atmosfeer van de aarde) het hele jaar door kan voorkomen, zijn ze niet te zien bij daglicht. Je hebt dus wel een donkere en vooral heldere nacht nodig. Iets wat je in de zomermaanden niet zult vinden.

Dus als je een Arctische reis maakt met het uitdrukkelijke doel het noorderlicht te bekijken, zorg er dan voor dat je heel vroeg of heel laat in het cruiseseizoen boekt. Meer cruiseinformatie: https://ijslandtours.nl/bestemmingen/spitsbergen/#cruise-informatie.

Noorderlicht in de arctic

6-Het noordpoolgebied is een broeinest van internationaal gekibbel

Er zijn nog veel natuurlijke bronnen onaangetast in het noordpoolgebied, dus het is helaas begrijpelijk dat veel regeringen kibbelen over de grenzen van het noordpoolgebied en toegangsrechten. Toch is het noordpoolgebied eigenlijk de oorzaak van vele sympathieke gesprekken tussen landen. De betrokken landen komen regelmatig samen om dingen uit te praten via de Arctische Raad, en ze houden zich (over het algemeen) aan internationale verdragen.

Wikipedia – kaart van de arctic

7-Er zijn overal pinguins!

Nee, verkeerde halfgrond!
Oké, het is niet ongebruikelijk dat sommige mensen deze misvatting over het noordpoolgebied hebben. Met uitzondering van de Galápagos-pinguïn leven alle zeventien soorten pinguïns echter ten zuiden van de evenaar. Velen wonen langs de kusten van Zuid-Amerika, Nieuw-Zeeland en natuurlijk Antarctica.

Poolvogels zoals de papegaaiduiker, zeekoet of de kortbekzeekoet kunnen er redelijk pinguïnachtig uitzien, maar in feite is er weinig verband tussen hen en pinguïns.

De zeekoet versus de papegaaiduiker

8-Verhoogde zeespiegel is het enige klimaatprobleem in het noordpoolgebied

Al dat zoetwater-ijs dat permanent is gesmolten, van de met gletsjers bedekte delen van het noordpoolgebied (voornamelijk Groenland), verhoogt inderdaad de oceaanniveaus, maar dat is niet het enige arctische probleem dat wordt veroorzaakt door klimaatverandering.

De afnemende zee-ijsniveaus in het noordpoolgebied betekenen ook kleinere ijsschilden. Het ijs van de noordpool en Antarctica fungeert als een schild voor de aarde, kaatst zonlicht terug de ruimte in en helpt de temperatuur op het huidige niveau te houden. Als die schilden kleiner zijn geworden, heeft meer zonlicht invloed op de oceanen en kan het bijdragen aan onze algehele stijgende temperaturen.

Broeikasgassen die vrijkomen bij het ontdooien van permafrost-bodems verergeren dit probleem alleen maar.

Wandelen in Spitsbergen – Ny Alesund

9-De noordpool bestaat uit ijs, rots en sneeuw

Als deze mythe over het noordpoolgebied waar was, zouden herbivoren zoals rendieren en poolhazen geen grote kans maken – om nog maar te zwijgen van de duizenden vogels die voor hun broedseizoen naar het noordpoolgebied komen.

In de Arctic zie je zeker een deel van het jaar groen, hoewel het grootste deel van het arctische plantenleven laag bij de grond blijft: struiken, kruiden, mossen, korstmossen en dergelijke. Winterharde bloemen zoals de poolpapaver zorgen voor levendige kleurspatten.

Een ijsbeer in Arctisch Canada

10-Er is niks te doen in de Arctic

Van alle Arctische misvattingen die we kunnen bedenken, is dit de meest onware. Hij had eigenlijk op 1 moeten staan…

Maak een expeditiecruise en je zult allerlei soorten terrein, dieren in het wild en avontuurlijke activiteiten ervaren, zien en meemaken. Van safari’s met ijsberen tot reizen om walvissen te spotten, kajaktochten tot duikexcursies, vergezichten over het noorderlicht tot historische monumentenbezoeken. De reizen omvatten veel meer om te doen, dan dat er überhaupt tijd voor is!

Neem het van mij aan, een bezoek aan de noordpool is een ervaring voor het leven.

Over Shanne Bax
Het fijne van ons werk als specialist, is dat je volledig op kunt gaan in alle 'ins' en 'outs' van onze geliefde bestemmingen. Sinds 2013 doe ik dit dan ook vol overgave. Mijn favoriet...? Een cruise rond Spitsbergen is een onvergetelijke ervaring!

Alle blogs van Shanne